o. bp Zbigniew Tadeusz Kusy OFM

Data śmierci: 31.03.2024

Zmarł w: Kaga-Bandoro, Republika Środkowoafrykańska. Żył lat: 72, w Zakonie: 54, w kapłaństwie: 47, na misjach: 42, w biskupstwie: 9.

Pochowany w: Kaga-Bandoro, Republika Środkowoafrykańska.

• urodzony: 2.12.1951
• nowicjat: 31.08.1969
• profesja czasowa: 30.08.1970
• profesja uroczysta: 26.08.1974
• święcenia diakonatu: 20.05.1975
• święcenia prezbiteratu: 15.04.1976
• sakra biskupia: 15.08.2014

Tadeusz Kusy urodził się 2 grudnia 1951 roku w Cieszynie jako syn Józefa i Marii z domu Pindur. Miał trzy siostry – dwie starsze i jedną młodszą. Sakrament chrztu przyjął 16 grudnia 1951 r. w kościele pw. św. Marii Magdaleny w Cieszynie. Tam też, 8 września 1962 roku, przyjął sakrament bierzmowania. Po ukończeniu szkoły podstawowej w 1965 roku, kontynuował naukę w Liceum Ogólnokształcącym w Cieszynie, którą zakończył uzyskaniem świadectwa dojrzałości w czerwcu 1969 roku.

Jeszcze przed egzaminami maturalnymi, bo 23 maja 1969 roku, napisał list, w którym wyraził pragnienie życia zakonnego. Cztery dni później, ówczesny Minister Prowincjalny śląskiej Prowincji Wniebowzięcia NMP, o. Bernardyn Grzyśka, listownie poinformował Tadeusza, że „gdy skończą się sprawy z maturą związane” i gdy dostarczy odpowiednie dokumenty, drzwi klasztoru będą dla niego otwarte.

Po wypełnieniu niezbędnych formalności, 22 sierpnia 1969 roku, Tadeusz Kusy stawił się w klasztorze w Osiecznej, gdzie 31 sierpnia został przyjęty do nowicjatu, przyjmując habit św. Franciszka oraz imię zakonne: Zbigniew. Od samego początku życia franciszkańskiego dał się poznać jako „człowiek pobożny, rozmowny, towarzyski i uczciwy”. Po zakończeniu nowicjatu, 30 sierpnia 1970 r., podczas Mszy św. w kościele przyklasztornym w Osiecznej, na ręce Prowincjała, o. Bernardyna Grzyśki, złożył pierwszą profesję zakonną.

W czasie formacji seminaryjnej w WSD w Katowicach-Panewnikach, br. Zbigniew przyjął z rąk Ministra Prowincjalnego o. Damiana Szojdy posługę lektoratu (2 stycznia 1974 r.) oraz akolitatu (Chorzów-Klimzowiec, 3 kwietnia 1975 r.). Dnia 26 sierpnia 1974 roku, w kościele pw. św. Elżbiety w Cieszynie, również na ręce o. Damiana, złożył profesję wieczystą w Zakonie Braci Mniejszych. Ksiądz biskup Herbert Bednorz, udzielił mu święceń diakonatu (20 maja 1975 r. w panewnickiej bazylice) oraz święceń prezbiteratu (15 kwietnia 1976 r. w katowickiej katedrze).

Zaraz po święceniach w duchu zakonnego posłuszeństwa podjął posługę wikariusza parafii św. Ludwika Króla w Katowicach-Panewnikach oraz katechety dzieci i młodzieży. Angażował się ponadto w duszpasterstwo akademickie.

W uroczystość Bożego Narodzenia 1976 roku, zwrócił się z pisemną prośbą do o. Damiana Szojdy o zgodę na podjęcie posługi misyjnej w Zairze (dzisiejsza Republika Demokratyczna Kongo), oddając się jednak woli Bożej, wyrażonej przez przełożonych. Pozytywna odpowiedź nadeszła nieco ponad dwa lata później, z zastrzeżeniem, że wyjazd może nastąpić po trzyletniej pracy w duszpasterstwie. Będąc wiernym ślubowanemu posłuszeństwu, br. Zbigniew, na mocy obediencji z dnia 1 lipca1978 roku, przeniósł się do domu zakonnego w Opolu. Stamtąd, w grudniu 1978 roku, wyjechał na kurs języka francuskiego i bezpośrednie przygotowanie misyjne do Belgii.

10 czerwca 1979 roku rozpoczął swoją misyjną drogę na afrykańskiej ziemi. Pierwszym krajem był Zair. Tam posługiwał w parafii Kinkondia w diecezji Kamina na terenie prowincji Katanga. W latach 1980-1986 pełnił funkcję magistra nowicjuszy w Mbujimayi i w Lukafu w diecezji Kilwa-Kasenga.

Na początku roku 1987 na krótko powrócił do polskiej Prowincji i został skierowany do Bytomia w charakterze rekolekcjonisty, gdzie, jak sam mówił „czuł się potrzebny a jego posługiwanie sprawiło mu niemało radości”.

Już w październiku tego roku, wyjechał do Paryża, gdzie w następnych latach (1987-1989) odbył studia w Instytucie Katolickim w zakresie religioznawstwa i teologii religii, broniąc pracę magisterską: „Życie zakonne tubylcze w Zairze, wymiar dojrzewania Kościoła”. Będąc na studiach we Francji, zachęcony słowami Generała Zakonu, o. John’a Vaughn’a, podjął decyzję wyjazdu do RCA, przejmując misję, którą pozostawili włoscy kombonianie.

Dnia 30 stycznia 1990 r., wraz z grupą sześciu innych braci, przybył do Republiki Centralnej Afryki i z pasją podjął pracę w parafii św. Karola Lwangi w Obo w diecezji Bangassou, gdzie przebywał do 2000 r. Po kolejnym roku spędzonym w Rafai, w tej samej diecezji, przeniósł się do archidiecezji Bangi podejmując funkcję magistra postulatu w Bimbo. Funkcję tę pełnił aż do otrzymania nominacji biskupiej w 2014 roku.

Na misjach pełnił również różne funkcje i posługi związane z życiem zakonnym: był gwardianem, prezesem Fundacji Środkowoafrykańskiej oraz definitorem kongijskiej Prowincji (trzy kadencje).

W Kościele lokalnym w Bangi był asystentem duchowym regionu Franciszkańskiego Zakonu Świeckich, formatorem w różnych instytutach zakonnych, asystentem duchowym i spowiednikiem sióstr zakonnych, przewodniczącym diecezjalnej komisji życia konsekrowanego w latach 2003-2007 a także członkiem kolegium konsultorów w latach 2004-2007 oraz 2007-2014.

31 maja 2014 roku, papież Franciszek mianował br. Zbigniewa biskupem koadiutorem diecezji Kaga-Bandoro. Sakry biskupiej udzielił mu 15 sierpnia 2014 roku abp Dieudonné Nzapalainga, arcybiskup metropolita Bangi a współkonsekratorami byli biskupi: Albert Vanbuel, ordynariusz diecezji Kaga-Bandoro oraz Stanislas Lukumwena Lumbala OFM, biskup diecezji Kole w Demokratycznej Republice Konga. 27 września 2015 roku, papież Franciszek mianował br. bpa Zbigniewa Kusego, ordynariuszem tejże diecezji.

Br. Zbigniew, choć przez wiele lat posługiwał poza macierzystą Prowincją Wniebowzięcia NMP, był z nią bardzo zżyty. Każdy urlop, na który przyjeżdżał z Afryki spędzał w różnych domach zakonnych poznając młodych braci. Opowiadał z pasją i zaangażowaniem o życiu misyjnym, dając świadectwo życia na terenach misyjnych Kościoła.

Wycieńczony malarią, zmarł w swojej ukochanej diecezji Kaga-Bandoro o poranku 31 marca 2024 roku, w Uroczystość Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa.

Zbigniew Tadeusz Kusy OFM przeżył 72 lata, w zakonie 54, w kapłaństwie 47, na misjach 42, w biskupstwie 9.

Jego pogrzeb odbył się 23 kwietnia 2024 r., o godzinie 9:00, w Kaga-Bandoro w RCA. Ciało zostało złożone w katedrze św. Teresy od Dzieciątka Jezus i Świętego Oblicza w Kaga-Bandoro.

br. Mirosław Góra OFM
Sekretarz Prowincji

W tle tarczy widnieje znak TAU (ostatnia litera alfabetu hebrajskiego, w Księdze Ezechiela 9, 4-6, opisana jako znak wybrania), którą św. Franciszek przyjął jako znak krzyża Chrystusowego.

Ręce w geście uścisku na tle znaku TAU, oznaczają spotkanie, braterstwo i pokój oraz przekaz wiary. Poniżej słowo „pokój” w językach francuskim i sango, jako przesłanie dla kraju i diecezji, w której biskupem został br. Zbigniew. Żółto-zielona tarcza symbolizuje terytorium diecezji Kaga-Bandoro, które rozciąga się od granicy z Czadem, gdzie tereny są suche i piaszczyste, do granicy z Republiką Demokratyczną Kongo, terenami bardziej zielonymi.

Inspiracją dla zawołania biskupiego, umieszczonego w herbie, był fragment z Ewangelii wg. św. Marka 3, 13-14. Jest to osobiste wyrażenie br. Zbigniewa, płynące z jego świadomości o konieczności trwania z Jezusem i podjęcia misji dla Niego.